Zomaar een liedje
Al een paar maanden zijn we bezig met het beschrijven van een collectie bundels met kinder- en volksliedjes. Ik schrijf hier binnenkort uitgebreid over, nu alvast aandacht voor een uitgave voor zang en piano van het Zuid-Afrikaanse volksliedje Sannie Brandt, dat ik in deze collectie aantrof.
Het betreft een uitgave uit de jaren ’30 van de vorige eeuw van Cor B. Smit’s Muziekhandel in Amsterdam. Op de omslag wordt Sannie Brandt, getekend in sfeervol sepia-bruin, toegezongen door haar minnaar. In een rond kadertje staat de foto van een andere zanger, Bob Scholte. Het piano-arrangement van het liedje is van Eddy Noordijk, de tekst is vertaald in het Nederlands door Kovacs Lajos.
De namen op deze uitgave vormen samen een stukje omroepgeschiedenis. Kovacs Lajos, de artiestennaam van Louis Schmidt (1886-1974), was in de jaren ’30 leider van het AVRO Orkest. Eddy Noordijk (1905-1945) was aan dit orkest verbonden als violist en arrangeur. De Joodse zanger Bob Scholte (1902-1983) trad in 1931 in dienst van de AVRO. Bij het orkest van Kovacs Lajos kreeg hij nationale bekendheid met liedjes als Een huis met een tuintje en We gaan naar Rome. Regelmatig werkte hij mee aan de Bonte Dinsdagavondtrein.
Zowel Eddy Noordijk als Louis Schmidt ontpopten zich in de Tweede Wereldoorlog als nazi-sympathisanten. Samen schreven ze het soldatenlied Gloria, gloria, gloria viktoria, waarvan het thema werd gebruikt als pauzemuziekje bij de genazificeerde Nederlandsche Omroep. Vanaf 1942 was Noordijk chef-arrangeur van het radioprogramma Nederlandsche Volksklanken. In oktober 1944 moesten ook de werknemers van de Nederlandsche Omroep zich melden voor de Arbeitseinsatz in Duitsland. Eddy Noordijk kwam om bij een bombardement van het werkkamp in Leeden (bij Osnabrück), Louis Schmidt overleefde de oorlog. Bob Scholte kwam via kamp Vught in Auschwitz terecht, waar hij onder dwang voor de kampleiding moest zingen. Hij overleefde als enige van zijn familie de oorlog en hervatte zijn loopbaan met hoofdzakelijk Joodse liederen.
Van Louis Schmidt (en ook van zijn alter ego Kovacs Lajos) zijn in onze catalogus verschillende composities aanwezig. Veelal speciaal voor de omroep (de radio) geschreven, zoals Het meisje in het rose (1936, muziek bij het gelijknamige hoorspel van Peggy van Kerckhoven), en de Frontzorg cantate (geschreven in nazi-tijd). Eddy Noordijk maakte een groot aantal arrangementen voor de omroep. Een andere uitgave van Cor B. Smit’s Muziekhandel betreft het volksliedje Home on the range in een bewerking van Willem Ciere. Op de uitgave staat gestempeld: “Arranged by Eddy Noordijk”. Deze uitgave werd speciaal voor Noordijk aangekocht en vormde de basis voor diens arrangement(en) voor o.a. het AVRO Orkest.
Charlotte Sienema,
Catalogiseerder klassieke muziek.
Laatste aanpassing op donderdag 23 oktober 2008
