Werken Max REGER opnieuw in kaart gebracht
Als catalogiseerder werk ik veel met thematische catalogi. Ze zijn een noodzakelijk hulpmiddel: ze geven een volledig overzicht van alle werken van een componist en koppelen aan ieder werk een uniek (identificerend) nummer. Vooral wanneer opusnummers ontbreken biedt zo’n thematisch nummer uitkomst. Zo schreef Mozart 3 sonates voor viool en klavecimbel in Bes grote terts. Ludwig von Köchel zorgde er voor dat deze 3 werken van elkaar kunnen worden onderscheiden door er KV-nummers aan toe te kennen (KV 10, KV 15 en KV 31). De Köchel Verzeichnis (KV) behoort ongetwijfeld tot de meest bekende thematische catalogi, samen met de Bach Werke Verzeichnis (BWV).
Maar ook aan iets minder bekende componisten zijn thematische catalogi gewijd. Bij het catalogiseren van werken van Max Reger (1873-1916) werkte de Muziekbibliotheek jarenlang met de Thematisches Verzeichnis der im Druck erschienenen Werke von Max Reger, van Fritz Stein. Stein, een vriend van Reger, werkte al vanaf 1918 aan deze catalogus, die pas in 1953 door uitgeverij Breitkopf & Härtel in Leipzig werd uitgegeven. Tientallen jaren was deze catalogus het belangrijkste naslagwerk met betrekking tot het compositorische werk van Max Reger.
De Stein-catalogus was niet zo gemakkelijk in het gebruik. Ten eerste bevat hij alleen een overzicht van de (indertijd) in druk verschenen werken van Reger. En hoewel ook de werken zonder opusnummer werden opgenomen, kende Stein aan deze werken geen thematisch nummer toe. In de literatuur worden de werken zonder opusnummer daarom geciteerd naar het paginanummer in Stein.
Vanaf 1986 werkte het Max Reger Instituut aan een nieuwe catalogus. In 2010 kwam bij uitgeverij Henle in München de Thematisch-chronologisches Verzeichnis der Werke Max Regers und ihrer Quellen uit. Een lijvig boekwerk in 2 delen, één voor de werken met en één voor de werken zonder opusnummer. Alle van Reger bekende werken (wel of niet meer bestaand, wel of niet uitgegeven) zijn opgenomen. De werken zonder opusnummer zijn in een nieuwe ordening gezet en zijn voorzien van een thematisch nummer. Per werk is zeer uitgebreide informatie toegevoegd met betrekking tot de ontstaans- en uitgavegeschiedenis. Ook wordt een volledig overzicht gegeven van de vele bewerkingen die Reger maakte van werken van andere componisten.
Met de nieuwe thematische catalogus in de hand heb ik alle Reger-titels in onze catalogus ‘opgefrist’. Sommige werken kregen een nieuwe titel en alle werken zonder opusnummer kregen een thematisch nummer. Bij veel titels kon ik een veel preciezer compositiejaar vermelden.
LINKS:
• uitgaven van composities van Max REGER in de catalogus van de Muziekbibliotheek
• overzicht van de thematische catalogi die in de Muziekbibliotheek worden gebruikt
Charlotte Sienema
Laatste aanpassing op maandag 14 november 2011
