Sluiting dreigt – toekomst Muziekbibliotheek (los) van de Omroep?
De muziekbibliotheek vormt een verhaal apart bij de lopende verbouwing van het Muziekcentrum van de Omroep. In ruim tachtig jaar is een unieke collectie gegroeid, die uiteraard een afspiegeling vormt van het muziekbeleid van de omroepverenigingen in die periode. Het is wrang te moeten constateren dat de Publieke Omroep inmiddels vervreemd is van de sector die decennialang de hoeksteen vormde van de (radio)programmering. Talloze uren radio zijn vanaf de jaren ’20 van de vorige eeuw gevuld met ‘(levende) muziek’, grotendeels voortgebracht door aan ‘de omroep’ c.q. individuele omroepverenigingen gelieerde ensembles. Vele werken van Nederlandse èn buitenlandse componisten beleefden hier hun wereldpremière. Grote dirigenten en componisten kwamen regelmatig naar Hilversum – en werden mede door de mogelijkheden die hun door de Nederlandse omroep werden geboden zo groot. Dat de tijden veranderd zijn is duidelijk, maar het blijft moeilijk verteerbaar dat de Publieke Omroep haar eigen verleden ontkent en zich nu onttrekt aan haar verantwoordelijkheid, door zich te verschuilen achter de bezuinigingen die de komende jaren worden doorgevoerd: alsof een paar ton veel betekent op 300 miljoen Euro. Een opmerking als zou de collectie uitsluitend cultuurhistorisch materiaal bevatten is onzin: een groot deel is ‘gebruiksmuziek’.
Geen inhoudelijke reactie
Het Ministerie van OCW bewandelt een nog formelere route: half november deelde de zojuist aangetreden staatssecretaris mee dat de toekomstvisie voor de MB die het MCO in juni naar Den Haag heeft gestuurd ‘is ontvangen’. Hierin werd een doordacht alternatief geschetst voor de kaalslagplannen. Vervolgens wordt hier geen letter meer aan gewijd, en vermeldt de slotzin: ‘Ik constateer (…) dat er in een beperkte bibliothecaire functie is voorzien ten behoeve van de ensembles’. Zo laconiek wordt een van de grootste bladmuziekcollecties ter wereld (5 strekkende kilometers muziek in allerlei genres) terzijde geschoven, zonder enig toekomstperspectief voor waardevolle collecties.
Breder publiek
De afgelopen jaren is de gebruikerskring van de Muziekbibliotheek van de Omroep sterk gegroeid. Meer dan 5000 werken uit de collectie zijn gedigitaliseerd en voor eenieder beschikbaar via www.muziekschatten.nl. Veel muziekbeoefenaren, -kenners en –liefhebbers hebben plezier van de enorm brede collectie: klassieke muziek, populaire muziek, jazz, salonmuziek, hoorspelmuziek, honderden handgeschreven composities van Nederlandse componisten, duizenden stukken die in de jaren ’30 tot ’70 door de honderden radio-ensembles (Ramblers, Skymasters, Metropole Orkest e.a.) werden gespeeld etc. etc. Deze website en de onlinecatalogus zijn voor velen belangrijke informatiebronnen. De catalogus is in ruim 30 jaar uitgegroeid tot een unieke vindplaats van gegevens, die op velerlei vragen een antwoord kan bieden. Mede dankzij de sociale media zijn wereldwijd velen op de hoogte van de unieke kwaliteiten van de collectie. Dit jaar zijn 18 handgeschreven stukken van Hanns Eisler opgedoken ( in de jaren ’30 was hij enkele malen te gast bij de V.A.R.A.) en elke week komen weer bijzondere titels uit de ‘oude collectie’ boven water.
Muzieksector vernield
Hieraan dreigt per augustus 2013 een einde te komen – gevolg: de deskundigheid die is opgebouwd verdwijnt – kapitaalvernietiging in optima forma. Dit jaar heeft de Haagse hakbijl meer collega-instellingen in de sector zwaar getroffen: Muziek Centrum Nederland, een sectorinstituut dat nota bene op last van het Rijk is ontstaan uit een fusie van verschillende muziekorganisaties, het Nederlands Muziekinstituut en het Theater Instituut Nederland – zo maakt(e) Rutte-1 in recordtijd korte metten met een volledige sector.
Nieuwe toekomst?
Of kan Rutte-2 er nog iets aan veranderen? In het nieuwe regeerakkoord staat: ‘Kunst en cultuur zijn van grote waarde voor de samenleving’ en verderop: ‘Cultuur moet toegankelijk blijven’.
De Muziekbibliotheek van de Omroep heeft nog kort de tijd om een ‘derde weg’ te vinden; een relatief gering bedrag is al voldoende om een belangrijk deel van de dienstverlening aan de steeds groeiende groep gebruikers te continueren. Er zijn ideeën om tot een landelijke bladmuziekvoorziening te komen. De laatste jaren zijn veel muziekafdelingen van openbare bibliotheken opgeheven; in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht is lang niet alle bladmuziek digitaal beschikbaar.
Hiertoe moeten de bestaande collecties in Nederland in kaart worden gebracht. Dankzij de nieuwe mogelijkheden van de techniek (digitalisering etc.) kunnen collecties en catalogi eenvoudiger ‘onder een vlag worden gebracht’. Met de relevante ‘spelers’ wordt frequent overlegd. De MB-medewerkers zijn zich ervan bewust dat in deze fase over alles gesproken moet worden: ook zaken als huisvesting e.d. spelen hierbij een rol. Dat in Den Haag nieuwe mensen ‘aan de knoppen draaien’ opent wellicht nieuwe perspectieven. Misschien kan aan de dreigende situatie nog een draai ten goede worden gegeven.
Lees meer en geef uw commentaar of steunbetuiging op 'Muziekbibliotheek onmisbaar'.
Laatste aanpassing op vrijdag 21 december 2012
