KB verwerft Gruuthuse-manuscript
Den Haag - De Koninklijke Bibliotheek in Den Haag heeft een uniek middeleeuws handschrift verworven. Het Gruuthuse-handschrift is een van de belangrijkste bronnen voor de Middelnederlandse letterkunde en voor de Nederlandse cultuurgeschiedenis van de middeleeuwen. Het is het laatste topstuk van de middeleeuwse cultuur dat tot op heden in particuliere handen was.
Het Gruuthuse-handschrift, genoemd naar een eerdere eigenaar, de beroemde vijftiende-eeuwse verzamelaar Lodewijk Gruuthuse, bevat gedichten, liederen en gebeden uit de veertiende eeuw. Veel van de liederen zijn alleen in dit handschrift overgeleverd.
Het handschrift is vanaf 1 maart integraal te zien op de website van de Koninklijke Bibliotheek, inclusief een inleiding en een transcriptie van alle teksten. Deze transcriptie is ter beschikking gesteld door het Huygens Instituut dat een wetenschappelijke editie van het handschrift voorbereidt, die in de loop van 2008 zal verschijnen. Het manuscript is de komende maanden te zien in De Verdieping van Nederland, de permanente tentoonstelling van topstukken van de Koninklijke Bibliotheek en het Nationaal Archief (zeven dagen per week geopend, toegang gratis).
Het Gruuthuse-handschrift, genoemd naar een eerdere eigenaar, de beroemde vijftiende-eeuwse verzamelaar Lodewijk Gruuthuse, bevat gedichten, liederen en gebeden uit de veertiende eeuw. Veel van de liederen zijn alleen in dit handschrift overgeleverd.
| Het bevat onder andere het be-kendste middeleeuwse lied, het Egidius-lied, dat spreekt over het verdriet van een man over zijn overleden vriend. ‘Egidius waer bestu bleven/ Mi lanct na di, gheselle mijn/ Du coors die doot, du liets mi tleven’, wat in vrije vertaling luidt: ‘Egidius, waar ben je gebleven, Ik verlang naar je, mijn vriend. Jij koos de dood, liet mij het leven.’ |
Ook andere liederen uit het handschrift brengen de emoties van de middeleeuwse mens nabij, zoals het liefdeslied Aloeette en het satirische Kerelslied.
Bij een groot deel van de liederen is ook muzieknotatie opgenomen, wat het manuscript ook van groot musicologisch belang maakt.Het Gruuthuse-handschrift is het laatste manuscript van zulke grote waarde voor middeleeuwse Nederlandse cultuur, dat nog geen deel uitmaakte van een openbare collectie en daarmee van het toegankelijke nationale erfgoed. Het handschrift was voor het laatst te zien op een tentoonstelling in 1992.
‘Het is een van de meest beroemde Middelnederlandse handschriften. Je zou deze liederen "de musical van de middeleeuwen" kunnen noemen. Ze brengen je dicht bij de mensen van toen. De verwerving van zo’n uitzonderlijk handschrift is een voorrecht’, aldus Wim van Drimmelen, algemeen directeur van de Koninklijke Bibliotheek. ‘De KB bezit een indrukwekkende collectie handschriften uit de Middeleeuwen, waaronder de Lancelotcompilatie de Beatrijs, het Haagse Liederenhandschrift en werken van Jacob van Maerlant. Met het Gruuthuse-handschrift wordt aan deze collectie een manuscript van uitzonderlijke cultuurhistorische, literaire en musicologische waarde toegevoegd.’
Het Gruuthuse-handschrift is verworven met de steun van de Mondriaan Stichting, het VSB-fonds, de Bank Giro Loterij, de Van den Ende Foundation en de Vrienden van de Koninklijke Bibliotheek.
Het handschrift is vanaf 1 maart integraal te zien op de website van de Koninklijke Bibliotheek, inclusief een inleiding en een transcriptie van alle teksten. Deze transcriptie is ter beschikking gesteld door het Huygens Instituut dat een wetenschappelijke editie van het handschrift voorbereidt, die in de loop van 2008 zal verschijnen. Het manuscript is de komende maanden te zien in De Verdieping van Nederland, de permanente tentoonstelling van topstukken van de Koninklijke Bibliotheek en het Nationaal Archief (zeven dagen per week geopend, toegang gratis).
Bron: KB
Laatste aanpassing op donderdag 7 augustus 2008
