Symfonisch lied van DIEPENBROCK in de ZaterdagMatinee
Componist Alphons DIEPENBROCK (1862-1921) groeide op in een gegoede familie en kreeg van huis uit een grote belangstelling mee voor literatuur en muziek. Al vroeg leefde bij hem de wens om dirigent of componist te worden. Met name door toedoen van zijn ouders besloot hij echter om af te zien van een muzikale loopbaan en ging klassieke letteren studeren (zijn tweede passie) om beter in zijn levensonderhoud te kunnen voorzien. Zijn eerste passie (de muziek) liet hem echter niet los en hij bekwaamde zich naast zijn studie aan de Universiteit van Amsterdam als autodidact in de muziektheorie en compositieleer.
Diepenbrock had een grote voorliefde voor de muziek van Palestrina, Sweelinck en Wagner en was goed bevriend met Mahler. Zijn grote kennis op het gebied van de literatuur bracht hem ertoe om veel vocale werken te schrijven. Diepenbrocks oeuvre bestaat dan ook vooral uit liederen, symfonische liederen, koorwerken en muziek-dramatische werken waarin hij streefde naar een volmaakt samengaan van woord en toon. Zijn tijdgenoten hadden bewondering voor de manier waarop Diepenbrock beide wist te combineren. In zijn composities is de tekst niet ondergeschikt aan de muziek, maar vormen tekst en muziek een grote harmonische eenheid. Diepenbrock schreef zes symfonische liederen voor zangstem en orkest.
Het bekendste is Im grossen Schweigen, op tekst van Friedrich Nietzsche. Diepenbrock had zich als letterkundige grondig verdiept in het leven en werk van deze Duitse filosoof. Dit sterk door een reis naar Italië geïnspireerde lied, schreef hij tussen juli 1905 en februari 1906. De eerste uitvoering vond plaats op 20 mei 1906 in het Concertgebouw te Amsterdam o.l.v. Willem Mengelberg. Na de eerste uitvoering bracht Diepenbrock enige wijzigingen aan in de partituur (o.a. in de orkestratie) en in 1918 verscheen de definitieve versie. In de ZaterdagMatinee van 7 mei a.s. zal het werk worden uitgevoerd door het Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Edo de Waart en Robert Holl (bas).
De werken van Diepenbrock zijn door de jaren heen meerdere malen gespeeld door de omroeporkesten (in de beginjaren voornamelijk als studio-opnamen). Zo heeft de toneelmuziek bij Marsyas, Elektra en De Vogels meer dan eens op de lessenaars gestaan. In 1946 werd de Hymne voor viool en orkest gespeeld , met als solist Willem Noske. In 1984 werd Im grossen Schweigen uitgevoerd in Muziekcentrum Vredenburg door Ruud van der Meer en het Omroep Orkest o.l.v. Ronald Zollman in de KRO-serie ‘Bijzondere concerten’.
Toen Diepenbrock op 5 april 1921 stierf, was er van zijn omvangrijk levenswerk nog maar een klein gedeelte in druk verschenen en daaronder bevonden zich niet eens zijn grote en belangrijke werken. Na Diepenbrocks dood besloten enkele vrienden en bewonderaars om het Alphons Diepenbrock-Fonds op te richten om daarmee mogelijk te maken dat de nagelaten werken van Diepenbrock zouden worden gepubliceerd. Om dit doel te bereiken werkte het Alphons Diepenbrock-Fonds nauw samen met de muziekuitgeverijen Alsbach, Noske en Donemus. Inmiddels zijn alle werken van Diepenbrock in druk verschenen. Een belangrijke wetenschappelijke uitgave, mede door het Alphons Diepenbrock-Fonds opgezet, is de serie Brieven en Documenten, samengesteld en uitgebreid geannoteerd door prof. dr. Eduard Reeser. De muziekmanuscripten van Alphons Diepenbrock bevinden zich in de archieven van het Nederlands Muziek Instituut te Den Haag. Dankzij het project Het Geheugen van Nederland zijn deze manuscripten nu digitaal beschikbaar.
LINKS:
• Bekijk alle titels van Diepenbrock in de catalogus
• Bekijk alle boeken over Diepenbrock in de catalogus
• Bekijk alle composities op tekst van Friedrich Nietzsche in de catalogus
• Bekijk alle gedigitaliseerde manuscripten van Diepenbrock
• Luister naar een fragment uit Im grossen Schweigen
Laatste aanpassing op woensdag 20 april 2011
