100 jaar ... Johnny Meijer
Accordeonvirtuoos Johnny Meijer, tegen wil en dank altijd verbonden met het Amsterdamse (lees: Jordanese) lied, stierf op 8 januari 1992 na een hartaanval. Moeilijke jaren waren hieraan voorafgegaan. Meijer was voor zijn broodwinning aangewezen op optredens in cafés en feesten en daar moest hij zich beperken tot het spelen van populaire meezingers. “Rotzooi” noemde hij dat repertoire. In een kranteninterview van 23 juni 1990 zei hij: “Veel mensen denken niet verder dan de Westertoren. Het is geen kwestie van onmuzikaliteit, maar ze hebben gewoon geen begrip voor andere muziek. Als ik wel eens wat anders speelde, iets orgelachtigs, riepen ze gelijk: het is hier geen kerk. Ze snapten dat niet zo erg”. En: “Ik wil nu ongeveer twee avonden per week gaan spelen. Dat vind ik meer dan zat. Ik heb achttien jaar lang avond aan avond gespeeld in San Remo, een café vlakbij het Rembrandtplein. Samen met Manke Nelis. En later speelden we in de Shorts of London. Daar speelt Nelis nu nog”. Meijer had toen al te kampen met hartproblemen, hij was de dood van zijn tweede echtgenote Riekie nooit helemaal te boven gekomen en hij worstelde met een drankprobleem.
Jan Cornelis (“Johnny”) MEIJER werd op 1 oktober 1912 geboren in de Boomstraat in de Jordaan. Toen hij zes jaar oud was kreeg hij van zijn ome Jan een harmonica (zo werd een accordeon in de Jordaan genoemd) en vanaf zijn veertiende was hij beroepsmuzikant. Hij verdiende aanvankelijk de kost als cafémuzikant en als solist op bruiloften en partijen maar toen halverwege de jaren ’30 de swingstijl doorbrak in de jazz, raakte hij hierdoor geïnspireerd. Hij maakte een aantal succesvolle tournees met het VARA-orkest The Ramblers, dat onder leiding stond van Theo Uden Masman, en ontwikkelde een grote virtuositeit in de ‘swing’. Ook voor andere muzikale genres had hij belangstelling. In een interview in de VARA-gids (1985) zei hij: “Ik speel op een accordeon Roemeens, en dat is precies Roemeens. En ik speel op een accordeon swing. Laten ze nou niet zeggen dat het instrument te log is voor de swing. Want ik speel desnoods swing die zo licht is als een veertje! Voorts heb je nog het klassiek. Polo de Haas heeft me eens de structuren van een fuga zitten uitleggen. Ik denk verdomd, een fuga van Bach. Ik ga dat maar weer eens oefenen. En ik ga daar op door. Ik speel een fuga met een melodie rechts en een melodie op de linkerhand. Op een gegeven ogenblik speel ik rechts twee melodieën en links óók nog één. Ik speel drie melodieën tegelijk. Ik speel alles. Vraag me niet hoe dat kan. Ik ben een hond met witte vlekken. Ik heb dat nou eenmaal…”.
De periode 1945-1960 was artistiek gezien Meijers meest vruchtbare periode.
Eind jaren ’40 maakte hij in Zürich een internationaal succesvolle plaatopname met een medley uit de Rhapsody in blue van Gershwin. De Nederlandse afdeling van platenmaatschappij Decca formeerde een kwartet rondom Meijer voor nog een serie opnamen.
In het kader van een uitwisselingsprogramma van musici maakte Meijer begin jaren ’50 een succesvolle tournee door Groot-Brittannië.
In 1953 werd hij op een concours in Parijs uitgeroepen tot ‘Roi d’Accordéon’.
Twee jaar later maakte hij een aantal plaatopnames met de Engelse accordeonist Tito Burns en trad hij op als begeleider van Josephine Baker en Maurice Chevalier.
In Nederland bleef hij ook in die tijd spelen in de Amsterdamse etablissementen. Hij werd vaste gast in de radiostudio’s en trad op met de ensembles van Tom Erich en Jan Corduwener.
Vanaf de jaren ’60 deed zich een terugval voor. De radio bood minder kansen en de muzikale smaak van de jeugd veranderde. Buiten Nederland werd Meijers spel meer gewaardeerd, maar verre reizen schrikten hem af. Toen hij een aanbod kreeg voor een optreden in de Verenigde Staten, liet hij weten daar alleen heen te gaan wanneer de Westertoren meeging.
LINKS:
• Johnny Meijer-repertoire in onze collectie
• Muziekschatten geschreven en/of gespeeld door Johnny Meijer
• Luister naar All of me (Johnny Meijer met het ensemble van Jan Corduwener, een opname van 17 juni 1952)
• Luister naar een opname uit 1988 van de Roemeense suite
• Beluister Johnny Meijers geheel eigen visie op Johann Sebastian Bach
Andere artikelen in deze rubriek
Laatste aanpassing op woensdag 3 oktober 2012
